JavaScript – Operatörler
Operatörler kıyaslama, arttırma, azaltma, eşitleme gibi bir çok işlemi yapmamızı sağlar.
let x = 4;
x = x+1;
console.log(x);
burada çıktı 5 olacaktır çünkü x’i değişebilir olması için let olarak tanımladık ve 4 değerini verdik
bir alttaki satırda ise x = x, yani kendi değeri(4) + 1; şeklinde kodladık.
sonuç bize 5 olarak döndü. Burada tek bir + kullanarak toplama işlemi yaptık.
Bu işlemi operatörler ile daha kısa yoldan yapmak istersek;
let x = 4;
console.log(x++);
//4
yukarıdaki kodun çıktısı yine 4 olacaktır çünkü arttırma işlemini ekrana yazdırma anında yaptık.
eğer 5 görmek isterseniz hemen altına bi console.log komutu daha ekleyin yani şöyle;
let x = 4;
console.log(x++);
console.log(x);
çıktı; önce 4 hemen altına ise 5 yazacaktır.
eğer çıktının direkt olarak sadece 5 yazmasını istiyorsanız operatörler sayesinde bu şekilde yapabilirsiniz;
let x = 4;
x++;
console.log(x);
// 5
çıktısı 5 olarak ekrana yazılır.
Şimdi de karşılaştırma operatörlerinden biri olan büyüktür ile ilgili bir örnek yapalım;
let y = 4.5;
console.log(y > x);
// false
bu kodun çıktısı false olacaktır çünkü x değişkenimizi 5 yapmıştık ama y değişkenimiz 4.5 olarak tanımlanmış o yüzden y > x ifadesi yanlış.
Eğer hemen altına console.log(y < x); dersek sonuç true olarak döndürür çünkü y küçüktür x değişkeninden.
Bir de eşit mi değil mi ona bakalım;
Burada dikkat edilmesi gereken bir nokta var eşit olup olmadığını kontrol ederken sadece tek bir = işareti kullanmıyoruz çünkü tek başına = işareti atama yapmak anlamına gelir
mesela deger adında bir değişkene 5 değerini vermek istiyorsak deger = 5; şeklinde kullanırız ama kontrol sağlamak istiyorsak kontrol operatörlerinden biri olan çift eşittir == kullanmalıyız.
let y = 4.5;
console.log(x == y);
//false
Burada çıktı false olacaktır çünkü y 4.5 ve x 5 değerine sahipken eşit olup olmadıklarını karşılaştırdık.
Eşit olmadığını karşılaştırmak içinse ünlem işaretini kullanmalıyız. Burada ünlem değil anlamında kullanılmaktadır.
let y = 4.5;
console.log(x != y);
//true
Sonuç true yani y eşit değildir x’e.
Şimdi ise tip kontrolüne gelelim. Sonuçta JavaScriptte C# gibi değişkeni tanımlamadan önce tipini string, double, boolean olarak belirtmemiz mümkün değil.
o yüzden operatörler ile üç eşittir === kullanarak tip karşılaştırması yapabiliyoruz.
const a = 9;
const b = ‘9’
console.log(a === b); veya console.log(a !== b);
ünlem işareti değil olarak kullanılıyordu yani tipi aynı değilse(!==) tipi aynı ise (===) şeklinde tanımlayabilir ona göre çıktı alabiliriz.
Burada (a === b) derken sonuç olarak false alırız çünkü biri int biri string ifade.
Ama eğer (a !== b) şeklinde kontrol yaparsak sonucu true alırız çünkü “eşitlik yok değil mi?” diye sorup “evet, yok.” yani true, eşit değil cevabını alıyoruz.
bir örnek daha verelim;
const h = 7;
const j = ‘7’
console.log(h !== j);
// true
yani doğru, tipler aynı değil.
Yani üç eşittir kullanımı a ile b’nin değerleri ve türleri aynı mı? demektir. İki koşulunda karşılanması gerekir. Eğer tipler aynı, değerler farklı ise sonucu false alırsınız;
const xy = 9;
const yx = 10
console.log(xy === yx);
//false
Yukarıdaki kodda neden false değerini aldık? çünkü iki koşul karşılanmıyor sadece tipleri aynı değerleri aynı değil bu yüzden false döner.
Aşağıdaki kodda sonuç true olarak dönecektir;
const xy = 10;
const yx = 10
console.log(xy === yx);
//true
Kısaca; == değerleri aynı mı? , === ise değeri ve türü aynı mı? sorusu anlamına gelir.
Şimdi de Küçük eşittir ve Büyük eşittir’e geçelim ; (<= , >=)
Büyük eşittir (>=) için bir örnek yapalım;
const sayi1 = 10;
const sayi2 = 5;
console.log(say1>=say2);
//true
çıktısı true olacaktır çünkü biz sayi1, sayi2 den büyük veya eşit mi? diye sorduk sonuç true çıktı çünkü sayi1, sayi2’den büyük.
Küçük eşittir (<=) için bir örnek yapalım;
const sayi3 = 10;
const sayi4 = 5;
console.log(sayi3 <= sayi4);
//false
Çıktısı false olacaktır çünkü biz sayi3’e 10 değerini verip sayi4’e 5 değerini verip 10, 5’ten küçük mü veya eşit mi diye bir kontrol yapıyoruz.
Şimdi de JavaScript && “VE” || “VEYA” Operatörlerine örnekler yapalım.
&& (VE) Operatörü kullanımı;
let deger1 = 5;
let deger2 = 5;
if(deger1 == 5 && deger2 == 5)
{
console.log(“Karşılaştırıldı, Sonuç: deger1 ve deger2 eşittir.”)
}
else{
console.log(“Karşılaştırıldı, Sonuç: deger1 ve deger2 eşit değildir.”)
}
//Karşılaştırıldı, Sonuç: deger1 ve deger2 eşittir.
yukarıdaki kodumuzda let ile tanımlanmış deger1 adlı değişkenimize ve deger2 adlı değişkenlerimize 5 değerlerini verdik.
ve if içinde deger1 ve (&&) deger2 adlı değişkenlerin değerinin 5’e eşit olup olmadığını kontrol ettik.
Değişkenlerin değer eşit olduğu için ilk program else bloğuna girmeden ilk if bloğu içindeki kodları değiştirdi.
|| (VEYA) Operatörü kullanımı;
const yas1 = 18;
if(yas1 == 18 || yas1 >= 18)
{
console.log(“Kontrol edildi, Sonuç: Ehliyet alabilirsiniz.”)
}
else{
console.log(“Kontrol edildi, Sonuç: Yaşınız ehliyet almak için küçük.”)
}
// Kontrol edildi, Sonuç: Ehliyet alabilirsiniz.
Yukarıdaki kodumuzda const yas1 sabitine 18 değerini verdik ve if-else kullanarak if koşul alanı içinde yas1 değişkeninin 18’e eşit veya 18’den büyük olup olmadığını kontrol ettirdik. yas1 sabitine 18 değerini verdiğimiz için program else bloğuna girmeden if bloğunun kodları çalıştırdı.
Son olarak bir condition tanımlayıp karşılaştırma yapalım. Bu genelde tek satırda if diye de geçer.
kullanımı ise şu şekilde: condition ? true : false
örneğimize geçelim;
const numara = 10;
numara > 20 ? console.log(“numara 20’den büyüktür.”) : console.log(“numara 20’den küçüktür.”)
//numara 20’den küçüktür.
Yukarıdaki kodumuzdan önce condition kullanımını göstermiştim. Kodumuzda ise const numara adında bir sabit tanımladık ve buna 10 değerini verdik. İlk olarak koşulumuzu yazdık. numara > 20 ? yani numara 20’den büyük mü?
sonra true : false aşamasına geçtik. true alanına numara 20’den büyüktür, false alanına ise numara 20’den küçüktür ifadesini yazdık. Burada numara sabitine 10 değerini verdiğimiz için numara 20’den büyük mü sorusu bize büyük değil yani false döndüreceği için condition’ın false kısmı çalıştı.